Paclobutrazole: Vai Trò và Tác Hại Đối Với Cây Trồng

1. Paclobutrazole là gì?

Paclobutrazole, thường được gọi là Paclo, là một chất điều hòa sinh trưởng, hoạt động bằng cách ức chế quá trình tổng hợp Gibberellin trong cây. Kết quả là sự phân chia và kéo dài của tế bào thực vật bị hạn chế, giúp điều chỉnh quá trình phát triển của cây.

Về mặt hóa học, Paclo là một hợp chất chứa cấu trúc vòng triazole và benzen-chloro, được liên kết với một chuỗi cacbon mở. Trong những năm gần đây, chất này được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, để điều khiển thời điểm ra hoa của các loại cây ăn quả, từ đó đáp ứng nhu cầu tiêu thụ sản phẩm quanh năm.

Paclobutrazole có thể được áp dụng cho cây thông qua nhiều phương thức như phun qua lá, tưới hoặc tiêm trực tiếp vào cây. Chất này sẽ được hấp thụ vào xylem thông qua lá, thân hoặc rễ, sau đó di chuyển đến các mô phân sinh đỉnh, giúp làm chậm sự phát triển của cây nhưng lại kích thích khả năng ra hoa và đậu quả.

2. Vai trò của Paclobutrazole đối với cây trồng

Paclo đóng vai trò như một hormone thực vật, điều chỉnh sự phát triển của các tế bào, làm ngắn lóng và tăng độ dày của thân cây. Khi được sử dụng, Paclo giúp hạn chế chiều cao của cây, tạo ra cây thấp hơn, đẻ nhánh mạnh hơn, và giúp lá duy trì độ xanh lâu hơn, từ đó nâng cao khả năng chống chịu với các yếu tố môi trường bất lợi.

Trong canh tác cây ăn quả, Paclo còn có tác dụng xử lý ra hoa trái vụ, hạn chế sự phát triển quá mức của mầm lá, đồng thời đẩy nhanh quá trình phân hóa mầm hoa, giúp cây ra hoa đồng loạt và đúng thời điểm mong muốn. Khi áp dụng Paclobutrazole vào giai đoạn cây ra chồi, nó giúp quả phát triển đều đặn mà không bị chậm phát triển.

3. Tác hại của Paclobutrazole đối với cây trồng và môi trường

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích trong việc điều chỉnh sinh trưởng và phát triển của cây trồng, việc sử dụng Paclobutrazole không đúng cách hoặc lạm dụng sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực. Paclo có thời gian phân hủy kéo dài từ 43 đến 618 ngày (trung bình khoảng 182 ngày) trong điều kiện đất hiếu khí. Quá trình phân hủy của nó bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nhiệt độ, độ chặt của đất và thành phần vi sinh vật.

Trong nước, Paclo có thời gian bán hủy lên đến 164 ngày, cho thấy nó là một chất hóa học ổn định và khó phân hủy trong các điều kiện khác nhau. Do vậy, Paclobutrazole dễ tích lũy lâu dài trong đất, cây và nước, dẫn đến một số tác động tiêu cực:

• Đối với đất: Paclo có thể làm đất trở nên chai cứng, khó thấm nước và dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ rễ. Rễ non khó phát triển và khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của cây bị suy giảm, dẫn đến lãng phí phân bón và tăng chi phí canh tác.
• Đối với môi trường: Việc tồn lưu Paclobutrazole trong đất và hệ thống nước ngầm có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường. Hệ vi sinh vật trong đất và nước cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, gây mất cân bằng sinh thái.
• Đối với cây trồng: Sử dụng Paclo quá liều sẽ làm hoa và quả phát triển bất thường, với những chùm hoa lớn nhưng không đều, làm giảm khả năng đậu quả và tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển. Ngoài ra, Paclo còn ức chế sự hình thành các chất kích thích sinh trưởng tự nhiên trong cây, khiến cây bị suy yếu, còi cọc và lá dễ cháy.
• Đối với sức khỏe con người: Việc lạm dụng Paclobutrazole không chỉ ảnh hưởng đến cây trồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ đối với sức khỏe con người nếu không có biện pháp quản lý dư lượng chất hóa học này trong nông sản.

Vì vậy, để sử dụng Paclobutrazole một cách an toàn và hiệu quả, cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sử dụng, đồng thời có giải pháp xử lý dư lượng Paclo phù hợp để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.