Hàm lượng chất hữu cơ trong đất là chìa khóa cho một loại đất khỏe mạnh và chất lượng cao. Chất hữu cơ trong đất là thành phần hữu cơ của đất. Nó bao gồm vật liệu hữu cơ từ thực vật, động vật và vật liệu đã được chuyển hóa bởi các vi sinh vật trong đất ở các giai đoạn phân hủy khác nhau. Chất hữu cơ trong đất có lợi ích trực tiếp cho sản xuất nông, lâm nghiệp.
Đất khỏe mạnh với hàm lượng chất hữu cơ ổn định trong đất cũng được trang bị tốt hơn để ngăn ngừa và chống lại các bệnh truyền qua đất. Chất hữu cơ trong đất đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao độ phì nhiêu và chất lượng đất ở ba cấp độ:
Xem thêm: Kali (Potassium) - Vai trò của Kali (K) đối với sự sinh trưởng của cây trồng
Lợi ích của O.M. được tóm tắt thành 5 chức năng sau:
Có rất nhiều lợi ích đối với O.M., hầu hết đều bắt đầu bằng việc tăng cường tính đa dạng sinh học và hoạt động trong đất. Như O.M. tăng, hoạt động của vi sinh vật có xu hướng tăng. Chất hữu cơ bao gồm 58% Carbon, cần thiết kết hợp với các chất dinh dưỡng khác cho hoạt động của vi sinh vật. Các vi sinh vật bài tiết các hợp chất cũng hoạt động như một tác nhân liên kết với các hạt đất, có thể làm tăng độ ổn định của cốt liệu, khả năng thấm nước và khả năng giữ nước. Tăng cường hoạt động của vi sinh vật trong đất, tăng cường “Sức khỏe’ của đất. Đất sẽ gần như trở thành “đất chết” nếu hệ vi sinh vật đất không hoạt động được.
Chất hữu cơ là nguồn dinh dưỡng quý giá cho cây trồng và sinh vật sống. Khi các vi sinh vật tăng cường hoạt động trong thời tiết ấm hơn xảy ra chủ yếu vào mùa xuân và mùa hè, lượng chất dinh dưỡng lớn hơn được luân chuyển từ dạng hữu cơ sang dạng vô cơ và cây trồng sử dụng. Đối với mỗi % của O.M. ở lớp đất 6 inch (15 cm) trên cùng của đất có kết cấu trung bình (đất phù sa và đất mùn), khoảng 4.5-9.0 kg Nitơ, 0.45-0.9 Phốt pho và 0,18-0.36 kg Lưu huỳnh được thải ra trên mỗi mẫu Anh (0.4 ha) hàng năm (USDA-NRCS, 2014). Ngoài ra, O.M. là các hạt chứa các vị trí mang điện tích âm (tức là khả năng trao đổi cation [CEC]) thu hút và giữ các ion tích điện dương như Canxi, Kali, Magie và Amoni-nitơ.
Xem thêm: Hàm lượng dinh dưỡng khuyến cáo sau phân tích đất của một số cây ăn trái
Chất hữu cơ làm cho các hạt đất liên kết và hình thành các khối đất ổn định, giúp cải thiện cấu trúc đất, làm cho đất tơi xốp, thoáng khí. Với cấu trúc đất tốt hơn, khả năng thấm nước qua đất sẽ tăng lên và cải thiện khả năng hấp thụ và giữ nước của đất cũng như giảm khả năng hình thành lớp váng bề mặt của đất. Từ đó:
Đất có O.M. cao hơn có thể xâm nhập và lưu trữ nước với dung lượng lớn hơn. Chất hữu cơ hoạt động tương tự như miếng bọt biển, với khả năng hấp thụ và giữ tới 90% trọng lượng của nó trong nước. Ưu điểm lớn về khả năng giữ nước của O.M. là nó sẽ giải phóng phần lớn lượng nước mà nó hấp thụ. Tăng O.M. 1% ở lớp đất mặt làm giảm mật độ khối và tăng khả năng chứa nước sẵn có khoảng 0,5-0,8 cm, điều này có thể cực kỳ có giá trị để giúp thực vật quản lý nước trong thời kỳ thiếu độ ẩm.
Độ ổn định tổng hợp cao hơn thường là kết quả của đất có nhiều O.M. hơn, điều này có thể làm tăng tốc độ thấm nước và dẫn đến giảm khả năng xói mòn nước, đất và chất dinh dưỡng. Dữ liệu được sử dụng trong phương trình mất đất phổ quát chỉ ra rằng việc tăng O.M. từ 1 đến 3% có thể giảm xói mòn từ 20 đến 33% do tăng khả năng thấm nước và hình thành cốt liệu đất ổn định.
Xem thêm: Vai trò của Phospho (Lân, P) trong sự phát triển của cây trồng
Nông nghiệp bền vững là người nuôi đất, đất nuôi cây, cây nuôi người; từ sản xuất đến bàn ăn thì phải có đất khỏe, cây khỏe, người sản xuất khỏe, người tiêu dùng khỏe. Phân hữu cơ có ưu điểm là chứa đầy đủ các nguyên tố đa, trung, vi lượng mà không một loại phân khoáng nào có được. Ngoài ra phân hữu cơ cung cấp chất mùn làm kết cấu của đất tốt lên, tơi xốp lên, bộ rễ phát triển mạnh, hạn chế mất nước trong quá trình bốc hơi nước từ mặt đất, chống được hạn, xói mòn. Phân hữu cơ có vai trò cải thiện lý tính và hoá tình của đất như tăng cường chất mùn giúp đất trồng tơi xốp giữ ẩm tốt, cải thiện độ pH, tăng cường dinh dưỡng cho đất, giúp các vi sinh vật trong đất hoạt động tốt hơn.
Trong phân bón hữu cơ có đầy đủ dinh dưỡng đa lượng, trung lượng và cả vi lượng cho cây trồng. Những nguyên tố này được hấp thu dễ dàng bởi cây trồng và đem lại khả năng phát triển cân đối. Những dinh dưỡng cung cấp sẽ được phân giải và cây trồng hấp thu trong thời gian dài, đảm bảo cho cây trồng có được dưỡng chất phù hợp mà không gặp phải tình trạng bị dư thừa đạm.
Xem thêm: Nhu cầu nước tưới và phân bón cho cây sầu riêng
Một vai trò của phân bón hữu cơ nữa đó là tăng cường các vi sinh vật hữu ích, những vi sinh vật này mang lại khả năng phân giải lân hoặc cellulose hay cố định đạm. Sử dụng đều đặn thì các vi sinh vật hữu ích này sẽ phát triển và mang tới môi trường phù hợp dành cho cây trồng. Không những vậy mà những vi sinh vật có hại đối với thực vật cũng sẽ được tiêu trừ đi.
Khi sử dụng phân bón hữu cơ thì chúng sẽ phân hủy ra thành chất mụn và có nhiều axit hữu cơ để kích thích cho rễ cây phát triển. Khi rễ cây khỏe mạnh thì chúng có thể dễ dàng hấp thu được nhiều dinh dưỡng hơn. Phân hữu cơ cũng có thể được dùng để phun lên lá nhằm nâng cao khả năng quang hợp cho cây, đem lại sự phát triển mạnh mẽ hơn tới từng bộ phận trên thân cây từ rễ tới lá.
Sau khi canh tác một thời gian thì đất sẽ bạc màu và mất dinh dưỡng, lúc này thì vai trò của phân bón sẽ giúp cải tạo lại đất trồng. Thông qua việc tác động tới cấu trúc của đất thì hóa học, sinh học và cả tính vật lý của đất đều được cải thiện tốt hơn. Chính vì vậy mà phân bón hữu cơ là phương pháp dùng để cải tạo đất phổ biến trong các hoạt động nông nghiệp trồng cây.
Phức hệ hữu cơ – khoáng được hình thành khi những dinh dưỡng khoáng chất được kết hợp với quá trình phân giải hữu cơ. Chúng mang tới tác dụng hạn chế việc đất bị xói mòn hay là rửa trôi mất lượng dinh dưỡng vốn có. Cùng với những chất mùn có ở trong phân bón hữu cơ thì kết cấu của đất cũng trở nên được ổn định hơn, mang tới khả năng sử dụng để canh tác trong thời gian lâu dài.
Một vai trò của phân bón hữu cơ nữa đó là tăng cường sự hấp thụ cho cây trồng. Nhờ vào những dưỡng chất đa lượng, trung lượng và vi lượng thì các vi sinh vật hữu ích ở trong đất sẽ hoạt động mạnh mẽ hơn giúp cho rễ cây thuận lợi hấp thu dinh dưỡng hơn. Bộ rễ của cây cũng phát triển khỏe mạnh, cắm sâu và chặt vào trong đất để giúp cho cây có được nhiều dưỡng chất hơn nữa.
Nhờ vào sự phát triển của vi sinh vật có ích, cũng như kích thích cho bộ rễ của cây phát triển được khỏe mạnh hơn thì sức đề kháng của cây trồng sẽ được tăng cường. Chính vì thế mà cây trồng có thể chống chịu lại được cả với bệnh dịch, sâu hại cũng như tác động đến từ thời tiết được khỏe hơn. Thông qua việc này sản lượng thu hoạch từ cây trồng cũng mang lại chất lượng tốt.
Bởi vì vai trò của phân bón hữu cơ là cung cấp dinh dưỡng mà không tồn dư độc hại hoặc thừa Đạm, cho nên chất lượng nông sản cũng sẽ được tăng cao. Nếu như dùng phân bón hữu cơ thì sau khi thu hoạch bạn sẽ thấy nông sản có màu sắc và hương vị đặc trưng hơn, màu sắc tự nhiên, chất lượng đảm bảo và rất an toàn đối với người sử dụng, không mang theo bất cứ chất độc hại nào.
Phân bón hữu cơ có khả năng phân hủy được hoàn toàn ở trong môi trường tự nhiên, bởi vậy mà không những tăng cường được kết cấu cho đất mà còn thân thiện với môi trường. Chúng sẽ khiến cho đất lọc đi được các chất độc hại, giảm đi tính độc ở trong đất để cây trồng phát triển tốt hơn, bảo vệ cho môi trường. Đây có thể nói là ưu điểm lớn nhất đến từ phân bón hữu cơ.
Bởi vì được làm từ chất thải của động vật, gia cầm gia súc hoặc là tác thải thực vật cho nên sử dụng phân bón hữu cơ sẽ tiết kiệm được chi phí. Thậm chí là có thể cải tạo đất, tăng khả năng giữ nước và giữ ẩm mà việc tưới tiêu cũng không cần phải thực hiện quá nhiều, tiết kiệm được cả sức lực cho người trồng cây. Đây là giải pháp tiết kiệm mà vẫn đảm bảo sự phát triển đối với cây.
Xem thêm:
Đăng vào 01/02/2024 12:00:01 CH