KHUYẾN CÁO PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH HẠI TRONG MÙA MƯA
  • Đăng vào 04/06/2025 09:48:49

KHUYẾN CÁO PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH HẠI TRONG MÙA MƯA

 

KHUYẾN CÁO PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH HẠI TRONG MÙA MƯA

Mùa mưa đến mang theo nguồn nước dồi dào, nhưng đồng thời cũng mở đường cho hàng loạt bệnh hại nguy hiểm tấn công cây trồng. Với đặc điểm ẩm độ không khí cao, nắng mưa thất thường, đây là thời điểm lý tưởng để nấm, vi khuẩn và một số loài côn trùng môi giới truyền bệnh phát triển mạnh mẽ. Đất ẩm ướt kéo dài cũng khiến cây trồng suy yếu, dễ bị nhiễm bệnh qua đường rễ.

Vậy, bà con cần chú ý những loại bệnh hại quan trọng và hiểu biết để phòng trừ hiệu quả. Sitto tổng hợp dưới đây danh sách các bệnh phổ biến, biểu hiện điển hình và giải pháp xử lý hiệu quả, giúp bà con kịp thời hành động, tránh “vỡ trận” giữa mùa mưa.

KHUYẾN CÁO PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH HẠI TRONG MÙA MƯA

STT

Tên bệnh

Cây trồng chính

Tác nhân gây bệnh

Biểu hiện bệnh

Nguyên nhân thuận lợi

1

Cháy lá/đạo ôn

Lúa, ngô

Nấm Bipolaris oryzae, Helminthosporium spp.

Vết bệnh hình mắt én hoặc thoi, có tâm xám, viền nâu đậm.

Lá bị cháy từng mảng hoặc toàn bộ, đặc biệt là ở phần lá non và bẹ lá.

Trên cổ bông: Bị khô đen, bông lép trắng.

Ẩm độ cao, mưa kéo dài, bón thừa đạm

2

Đốm nâu, đốm mắt cua

Lúa

Nấm Cochliobolus miyabeanus

Vết bệnh là đốm tròn nhỏ, màu nâu đậm, có thể lan rộng làm cháy toàn bộ lá

Vết bệnh có hình dạng gần tròn, ở giữa màu xám nhạt, viền nâu đỏ, trông giống mắt cua.

Nhiệt độ 24–30°C, độ ẩm > 85%

3

Thối rễ, chết cây con

Rau màu, cây ăn trái

Nấm Phytophthora, Pythium, Fusarium

Cây héo nhanh dù đất còn ẩm; rễ chuyển màu đen, thối nhũn; phần gốc có mùi hôi

Đất úng nước, thoát nước kém

4

Xì mủ, thối thân, thối quả

Cây có múi, sầu riêng, xoài

Nấm Phytophthora palmivora

Trên thân: vết nứt sẫm màu, chảy dịch nhầy màu nâu sậm hoặc trắng

Trên quả: Thối mềm, có mùi hôi, dễ bị rụng sớm.

Trên rễ: rễ thối nhũn đổi màu đen hoặc nâu xám, cây sinh trưởng kém. đục

Mưa nhiều, vườn ẩm, gió lớn làm tổn thương vỏ cây

5

Bệnh héo rũ

Cà chua, ớt, cà tím

Vi khuẩn Ralstonia solanacearum

Cây héo nhanh, lá héo nhưng vẫn còn xanh, không có dấu hiệu khô cháy ban đầu.

Khi cắt ngang thân hoặc rễ, thấy mạch dẫn có màu nâu sậm hoặc đen, đôi khi có dịch nhớt chảy ra.

Bệnh lan nhanh từng chòm, cây chết rải rác hoặc hàng loạt.

Đất ẩm kéo dài, mưa dầm, giống nhiễm

6

Bệnh thán thư

Ớt, xoài, đậu, điều, sầu riêng

Nấm Colletotrichum spp.

Trên lá: Xuất hiện vết đốm tròn, lõm nhẹ, màu nâu hoặc đen, có viền đậm xung quanh.

Trên trái: Vết bệnh thường hình tròn, lõm sâu, có rìa đậm, có thể lan rộng gây thối khô quả.

Trên thân/cành non: Vết bệnh dạng khô cháy, nứt vỏ, gây khô ngọn.

Mưa ẩm, độ ẩm không khí cao

7

Bệnh sương mai

Dưa leo, bầu bí, cà chua

Nấm Pseudoperonospora cubensis

Lá, cành có lớp phấn mốc màu trắng/xám; chồi non biến dạng.

Mưa nhiều, trời âm u

8

Bệnh do tuyến trùng

Cây rau, cà chua, tiêu, cà phê, lúa...

do tuyến trùng (nematode)

Rễ sưng phồng, có nốt u (gọi là "nốt sưng tuyến trùng")

Cây còi cọc, phát triển chậm, vàng lá, không rõ nguyên nhân dù bón phân, tưới nước đầy đủ.

Bùng phát mạnh trong mùa mưa do điều kiện Đất ẩm ướt, đất úng nước

Các biện pháp phòng trừ bệnh được chúng tôi khuyến cáo như sau:

1. Biện pháp kỹ thuật canh tác

  • Thoát nước tốt: Làm rãnh thoát nước quanh vườn/lô ruộng. Tránh để nước đọng kéo dài.
  • Trồng cây đúng mật độ, tỉa cành thông thoáng để hạn chế ẩm độ trong tán lá.
  • Luân canh cây trồng, hạn chế bệnh tích tụ trong đất.
  • Sử dụng giống kháng bệnh: Chọn giống có sức đề kháng cao với các bệnh mùa mưa.
  • Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom tàn dư cây bệnh sau mỗi vụ, cày bừa kỹ để diệt mầm bệnh trong đất.

2. Biện pháp sinh học

  • Dùng chế phẩm sinh học chứa vi sinh vật đối kháng:
    • Trichoderma spp.: Phòng trừ nấm gây thối rễ, thán thư.
    • Bacillus subtilis: Hiệu quả với bệnh do vi khuẩn và một số nấm.
    • Pseudomonas fluorescens: Hỗ trợ phòng héo rũ, thối gốc.
    • Thành phẩm Rhodo Phos: Bổ sung vi sinh vật sống có lợi. Kết hợp với nâng pH đất bằng Ultra-Green.
  • Ủ phân hữu cơ hoai mục với chế phẩm Trichoderma hoặc chế phẩm Rhodo Phos để tiêu diệt mầm bệnh trong phân bón.

3. Biện pháp hóa học (cần sử dụng hợp lý, luân phiên)

  • Thuốc trị nấm:
    • Nhóm tiếp xúc: Mancozeb, Chlorothalonil – dùng để phòng bệnh.
    • Nhóm nội hấp: Metalaxyl, Propiconazole, Azoxystrobin – dùng khi bệnh xuất hiện.
  • Thuốc trị vi khuẩn: Kasugamycin, Streptomycin, Oxytetracycline.
  • Sử dụng kích kháng chủ động bằng Take off 600: Lân 2 chiều 100% dạng phosphonate

Lưu ý: Không lạm dụng thuốc hóa học. Nên phun vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.

Công tác chăm sóc và quản lý dịch hại

Giai đoạn cây trồng

Biện pháp ưu tiên

Tần suất

Trước mùa mưa

Canh tác, vệ sinh vườn, xử lý đất, bón phân cân đối

2–3 tuần trước khi vào mùa

Đầu mùa mưa

Sinh học + phòng bệnh bằng thuốc hóa học tiếp xúc

7–10 ngày/lần

Giữa mùa mưa

Kết hợp kỹ thuật + hóa học nội hấp (nếu có biểu hiện bệnh)

5–7 ngày/lần nếu có bệnh

Cuối mùa mưa

Sinh học + tăng cường chăm sóc phục hồi cây

10–14 ngày/lần

 

KHUYẾN CÁO

  • Theo dõi dự báo thời tiết để chủ động phun phòng trước các đợt mưa lớn.
  • Không bón phân đạm quá mức, đặc biệt trong giai đoạn mưa nhiều, vì dễ làm cây "mướt" và yếu, dễ nhiễm bệnh.
  • Phun phòng là quan trọng hơn chữa trị, nên kết hợp nhiều biện pháp.

Một số hình ảnh triệu chứng bệnh và tác nhân gây bệnh

 

Bệnh cháy lá/đạo ôn Nấm Bipolaris oryzae và Helminthosporium spp.

Bệnh đốm nâu
Bệnh đốm nâu - Nấm Cochliobolus miyabeanus

 

Bệnh thối rễ, chết cây con
Bệnh thối rễ, chết cây con
Bệnh héo rũ
Bệnh héo rũ - Vi khuẩn Ralstonia solanacearum
Bệnh thán thư Nấm Colletotrichum spp.
Bệnh thán thư - Nấm Colletotrichum spp.
Bệnh sương mai - Nấm Pseudoperonospora cubensis
Bệnh sương mai
Nấm Pseudoperonospora cubensis

U rễ do Tuyến trùng (nematode)

 

 

Chia Sẻ Kiến Thức Này: Chia sẻ

Bài viết liên quan

Xin chào Anh/Chị. Em là trợ lý ảo của Sitto Việt Nam. Em có thể hỗ trợ Anh/Chị giải đáp các dịch vụ nào dưới đây:
Trợ lý ảo SITTO - VIET NAM
Bạn cần trợ giúp? Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ