Chăm sóc vườn cây ăn trái sau thu hoạch

Hiện nay, cây ăn quả trái so với các loại cây trồng khác thì có giá trị cao hơn gấp nhiều lần. Tuy nhiên để có được giá trị như vậy điều quan trọng là nông sản phải có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, sạch. Để cho vườn cây ăn trái không bị giảm năng suất và không bị suy yếu. Thông thường sau mỗi mùa thu hoạch chúng ta phải chăm sóc để cây phục hồi trở lại. Để đảm bảo thu hoạch cân đối với phát triển bền vững Sitto Việt Nam xin giới thiệu tới bà con kỹ thuật chăm sóc cây ăn ăn trái sau thu hoạch.

Kỹ thuật tỉa cành, tạo tán cho cây ăn trái sau thu hoạch

Tỉa cành tạo tán sau thu hoạch là một giải pháp kỹ thuật không thể thiếu nếu muốn có năng suất và sản lượng cho vụ sau. Năng suất cây trồng nói chung và cây ăn quả nói riêng được hình thành từ bộ rễ và lá để hấp thu dinh dưỡng trong đất, quang hợp chuyển năng lượng mặt trời thành các vật chất hữu cơ.

Cây trồng muốn có năng suất thì diện tích lá phải lớn và giảm thiểu được việc các lá che lẫn nhau, muốn vậy phải bằng mọi cách kích thích cây ra chồi, lá mới mà tỉa cành tạo tán là cách làm không thể thiếu, tuy nhiên với mỗi loại cây, tuổi cây nên có các cách tỉa cành tạo tán phù hợp.

Những cây mang trái tận cùng cành như nhãn, xoài, chôm chôm,… cần phải cắt ngắn cuống sau chùm quả mới thu hoạch, đồng thời tiến hành sửa tán.
Với những cây ra quả ở nách lá như cây có múi (cam, bưởi, quýt...; trừ quýt hồng). Cần cắt hết cành nhỏ, cành bị che khuất, sâu bệnh, đồng thời cắt những cành vươn quá ra ngoài tán để kích thích ra chồi mới.
Với những cây có quả ở thân như dâu da, bòn bon, mít, sầu riêng… thì chỉ cần cắt sửa một ít cành trong tán, một ít cành ngoài tán.

Ngoài ra, việc tỉa cành tạo tán còn tùy thuộc vào tuổi cây, thông thường cứ 3 năm tỉa lại có 1 năm tỉa đau để định hình lại tán làm sao cho tán phù hợp với sự phát triển bộ rễ, nếu cây trồng cách nhau 8 m thì chiều cao cây tối đa cũng không quá 8 m.

Việc tỉa cành, tạo tán còn phụ thuộc vào thời điểm sau thu hoạch, nếu cây thu hoạch vào mùa khô thì việc tỉa cành, tạo tán sẽ dễ hơn vì sau khi cắt tỉa chỉ cần châm phân, tưới nước thì chồi và đọt non sẽ bật ra ngay; còn nếu thu hoạch trễ, vào mùa mưa thì lúc này nhiệt độ không khí và đất đã giảm nên việc đâm cành lá mới khó khăn hơn.

Dinh dưỡng cho cây sau thu hoạch

Sau một vụ nuôi trái, cây gần như kiệt quệ nên sau khi thu hoạch cần nhanh chóng giúp cây phục hồi bằng cách bón phân sau khi tỉa cành tạo tán. Mặt khác, cũng như cành lá sau một thời gian bộ rễ của cây cũng bị già đi, thương tổn và cần có những tác động để kích thích bộ rễ phát triển mới.

Mùn, lân là 2 yếu tố cần thiết cho yêu cầu này, bởi vậy sau khi thu hoạch phải bón phân hữu cơ kết hợp với lân. Ngoài ra vôi (CaO) có tác dụng làm giảm độ chua, phóng thích các dinh dưỡng (nhất là lân) bị keo đất giữ chặt, cải thiện kết cấu của đất nên được sử dụng chung với phân hữu cơ và lân. Bà con có thể sử dụng sản phẩm Khoáng cải tạo đất ULTRA-GREEN và Phân bón hữu có SITTO PHAT URO-1 của Cty TNHH Sitto Việt Nam để giúp giải phóng lân trong đất và cải tạo đất.

Để việc bón phân hữu cơ có hiệu quả, tùy theo điều kiện có thể bón theo rãnh hình vành khăn tán lá nhưng tốt nhất nên bón rộng ra cả vườn. Trước lúc bón cần cuốc lật đất lên, trộn chung cả 3 loại trên, rải đều rồi xới đất lại để vùi phân vào đất. Việc cuốc đất lên sẽ làm cho đất thoáng khí, thúc đẩy nhanh quá trình phân hủy phân. Về liều lượng bón:

Nếu dùng phân chuồng (đã ủ hoai mục) nên bón từ 10-12 tấn/ha, nếu dùng phân hữu cơ công nghiệp (chất hữu cơ 20%) nên dùng khoảng 2 tấn/ha, lân super dùng khoảng 1 tấn/ha, vôi 0,5-1 tấn/ha.
Sau khi bón phân hữu cơ khoảng 10 ngày đến 2 tuần, cần bón phân khoáng NPK để cây hấp thu phục vụ cho việc đâm tược mới. Công thức phân NPK lúc này cần hàm lượng đạm và lân cao.

Bà con nông dân có thể sử dụng sản phẩm phân bón gốc NPK SITTO PHAT 25-25-5+3SiO2, Phân bón tiết kiệm đạm UREA N46 kết hợp với sản phẩm phân bón lá SITTO FOPRO 30-10-10 và SITTO FULVIX. Đây là sản phẩm của Cty Sitto Việt Nam sản xuất theo công nghệ của Thái Lan kết hợp với phân đơn với lượng sử dụng: 40 kg SITTO PHAT 25-25-5+3SiO2 + 30 kg UREA N46TE + 30 kg DAP/ 1000m2.

Nên sử dụng UREA N46TE hạt xanh có bọc N-Keep để chống việc thất thoát phân đạm trên vườn do nắng mưa.Cần đọc kỹ hướng dẫn cách bón và liều lượng bón được in ngoài bao phân.

Phòng trừ sâu bệnh

Công việc đầu tiên sau thu hoạch là phải vệ sinh vườn sạch sẽ, thu gom các tàn dư thực vật và nông sản ra khỏi vườn và chôn vào hố để sau này có thể sử dụng bón lại cho vườn cây.

Khi vườn cây hồi phục, nhú chồi mới cũng là lúc lứa sâu bệnh mới tấn công vườn. Với sâu hại có 2 nhóm, nhóm hại ban ngày (rầy mềm, rệp sáp, sâu ăn lá, đục lá) và nhóm ban đêm và "tàn bạo" nhất là loại bọ côn trùng bay được vì chúng có tập tính bầy đàn hàng vạn, triệu con, có thể vặt trụi lá non chỉ trong vòng 1-2 giờ. Bởi vậy sau khi nhú đọt non cần kiểm tra vườn thường xuyên, khi phát hiện ra sâu hại ban đêm thì có thể sử dụng thuốc BVTV sinh học như dầu khoáng, hoặc thuốc có khả năng lưu dẫn, phun vào lúc khoảng 3-4 giờ chiều.
Sau khi bón phân hữu cơ, tưới nước thì một số bệnh rễ cũng có nguy cơ bộc phát. Đáng chú ý là bệnh vàng lá thối rễ do nấm phytopthora và fusarium solani, bệnh thán thư.