Những điều cần biết và cách khắc phục cây trồng bị ảnh hưởng sương muối

Sương muối là hiện tượng thời tiết cực đoan, còn gọi sương giá, là hiện tượng hơi nước đóng băng thành các hạt nhỏ và trắng như muối ngay trên mặt đất, bề mặt cây cỏ hoặc các vật thể khác khi không khí ẩm và lạnh. Làm dãn nở thể tích cây trồng và phá vỡ các tế bào làm cây bị cháy lá, ngọn cây khô dần, héo úa rồi chết.
Hiện tượng sương muối thường xảy ra khi thời tiết lạnh và khô, thời gian xuất hiện vào đêm và gần sáng ở những nơi thung lũng, không có thảm thực vật. Sương muối xuất hiện phủ lên cây cối một lớp dày và khi nắng nóng xuất hiện liền kề nhau trong một thời gian ngắn sẽ khiến cây bị "cháy" lá và chết dần, hư hại ở mức độ không thể phục hồi.

Hiện tượng sương muối là gì?

Hiện tượng sương muối tuy xuất hiện không thường xuyên nhưng ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và hình thành năng suất của cây trồng nên cũng có hại nhất định tới sản xuất. Do vậy, phòng chống sương muối là việc làm cần thiết của nhà nông trong vụ Đông Xuân hàng năm với nhiệm vụ căn bản là phải ngăn sự lạnh đi của mặt đất và làm chậm hoặc hạn chế sự bốc hơi nước nhanh của lá cây. 

Sương muối là hiện tượng mà các hạt muối từ môi trường xung quanh hoặc biển phun lên bề mặt cây trồng, tạo thành một lớp màng muối. Tuy nhiên, sương muối có thể gây nên nhiều tác hại tiêu cực đối với sức khỏe và sự phát triển của cây trồng.

Xem thêm: Phương pháp chăm sóc hoa sầu riêng

Tác hại của sương muối cho cây trồng

Dưới đây là một số điểm chính về tác hại của sương muối đối với cây trồng:

• Gây Stress Osmostic: Mặc dù muối là một yếu tố cần thiết cho cây trồng, nhưng lượng muối cao từ sương muối có thể gây stress osmostic. Điều này làm tăng áp suất nước trong tế bào cây, làm suy giảm khả năng hấp thụ nước và dẫn đến sự suy giảm sức khỏe chung của cây.
• Gây Độc Hại cho Rễ: Sương muối thường ảnh hưởng đến rễ cây trồng, làm giảm khả năng hấp thụ nước và dưỡng chất. Sự tích tụ muối trong đất có thể làm cho đất trở nên mặn mòi, gây hại cho rễ cây và làm suy giảm khả năng sinh trưởng.
• Giảm Hiệu Suất Sinh Học: Sương muối có thể ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây trồng do tăng cường sự chống oxy hóa trong lá cây. Điều này có thể dẫn đến giảm hiệu suất sinh học và sản xuất năng suất.
• Gây Hại cho Hạt Giống: Sương muối có thể gây hại cho hạt giống và mô mầm, làm giảm khả năng nảy mầm và phát triển của cây trồng từ giai đoạn ban đầu.
• Gây Thiệt Hại cho Quả và Hoa: Muối có thể ảnh hưởng đến phôi cây trồng trong giai đoạn phát triển, làm suy giảm số lượng và chất lượng quả và hoa.

Đối mặt với những tác hại này, quản lý và kiểm soát mức muối trong môi trường là quan trọng để bảo vệ sức khỏe và năng suất của cây trồng.

Xem thêm: Phục hồi rễ, thân cành lá sầu riêng

Phương pháp khắc phục tác hại của sương muối cho cây trồng

Những phương pháp đơn giản thường được áp dụng có hiệu quả là hun khói, phủ gốc, tưới nước vào chiều tối và sáng sớm (trước khi mặt trời mọc) và tăng cường dinh dưỡng cho cây,…

Buổi sáng sớm, trước khi Mặt Trời mọc, lá cây phủ dày lớp sương móc nên cần phải phun nước tưới, rửa sương để chống lại sự lạnh thêm của lá cây khi giọt sương lạnh bốc hơi dưới ánh sáng Mặt Trời buổi sáng. Bà con nên tưới rửa sương muối vào sáng sớm từ 4-5 giờ sáng tránh để sương muối bám dày trên bề mặt cây trồng trong thời gian dài. Đây được xem là một phương pháp tiết kiệm được chi phí, thời gian và công sức cho người nông dân nhất. Chú trọng tăng cường các biện pháp chăm sóc phục hồi đối với diện tích cây trồng và rau màu bị cháy lá nặng, không có khả năng phục hồi, bà con tập trung thu dọn tàn dư, vệ sinh đồng ruộng chuẩn bị cho vụ tiếp theo.

• Đối với cây bị thiệt hại nhẹ đến trung bình, tiến hành sớm nhất việc cắt bỏ phần cây bị cháy (lá, hoa, quả, cành), cắt sâu 5-10cm từ phần bị hại vào phần chưa bị hại của cây, hoặc cưa đốn 1/3-1/2 thân, thu gom cành, lá và cỏ dại theo băng, hạn chế xói mòn. Bón phân sớm khi đất đủ độ ẩm để cây trồng tạo cành mới và nuôi trái kịp thời.
• Đối với cây đang kinh doanh bị hại nặng, cần tiến hành cưa đốn phục hồi sớm nhất có thể. Trên cây cà phê bị thiệt hại nặng, cưa thân cây cà phê bị hại cách gốc 20-25cm theo chiều từ trên xuống, nghiêng 45 độ, cắt phẳng mịn, phần vát nghiêng theo hướng Đông để ánh nắng buổi chiều không chiếu vào vết cắt làm khô cây. Khi cắt cây xong, dùng vôi bột hòa nước quét lên vết cắt, thu gom cành, lá và cỏ dại tủ gốc. Tiến hành tưới nước, bón phân kịp thời, trong đó gồm phân hữu cơ hoặc phân vi sinh tương ứng để cây ra chồi mới.
• Đối với cây trồng thời kỳ kiến thiết cơ bản khả năng phục hồi kém cần tiến hành trồng lại trong thời gian từ tháng 5-6 hoặc trong vụ Xuân nếu có điều kiện tưới nước.
• Đối với hoa màu, cây lương thực trồng trên đất tơi xốp cần phải tưới nước vào chiều tối làm tăng hàm lượng ẩm trong đất để tăng khả năng giữ nhiệt và nâng cao độ dẫn nhiệt, khiến cho nhiệt độ ở lớp đất sâu cao hơn được dẫn lên điều hòa sự lạnh đi của mặt đất do bức xạ. Buổi sáng sớm, trước khi Mặt Trời mọc tưới nước trên mặt lá để làm tan sương tránh hiện tượng cháy lá khi có ánh nắng, dùng ni lông phủ kín cây non mới mọc.
• Đối với lúa non mới sạ hoặc ruộng mạ, cần giữ nước đều và bón thêm phân để sức chịu đựng lạnh giá tốt hơn. Cần bón phân chuồng ủ mục, hữu cơ, Silic và Kali sẽ tăng sức chịu đựng lạnh giá của cây trồng; tránh bón phân đạm nhiều làm cho cây sinh trưởng nhanh nhưng lại giảm sức chống chịu điều kiện thời tiết bất lợi, sự chênh lệch nhiệt độ ngày đêm.

Tiếp tục theo dõi thông tin dự báo về tình hình thời tiết trong thời gian tới, bà con chủ động phòng tránh bằng các biện pháp tưới nước sớm cho cây để rửa sương muối hoặc hun khói làm tan sương muối, giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất.

Xem thêm:

• Nhận biết sầu riêng đủ điều kiện làm bông
• Chăm sóc cây sầu riêng giai đoạn ra hoa đậu trái
• Phương pháp xử lý khi cây ăn trái bị ngập úng dài ngày