Phương pháp và lưu ý khi gây màu nước cho ao tôm

Việc gây tạo màu nước trong ao nuôi tôm có vai trò quan trọng trong quá trình nuôi tôm. Bởi màu nước quyết định tỷ lệ sống của tôm trong tháng nuôi tôm đầu tiên cũng như tốc độ tăng trưởng và phát triển đồng đều của tôm. Chính vì thế bà con nuôi tôm cần hết sức chú trọng gây màu nước tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho ao tôm trước khi thả nuôi.

Xem thêm: Kinh nghiệm chuẩn bị ao nuôi tôm

Tại sao cần gây màu nước ao tôm?

Màu nước đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chất lượng nước trong ao nuôi tôm. Thay đổi màu nước không phù hợp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển của tôm, cũng như tăng khả năng nhiễm bệnh. Màu nước không chỉ là thước đo chất lượng môi trường, mà còn ảnh hưởng đến các yếu tố quan trọng như hàm lượng oxy, ánh sáng, và sự phát triển của sinh vật phiêu sinh.

Các yếu tố ảnh hưởng của màu nước

Hàm lượng oxy: Màu nước ảnh hưởng đến hàm lượng oxy hòa tan, quan trọng cho sự ổn định môi trường trong ao nuôi tôm.
Ánh sáng: Màu nước giúp che phủ ánh sáng, hạn chế sự phát triển của tảo độc dưới đáy ao, tạo điều kiện thuận lợi cho tôm.
Thức ăn tự nhiên: Màu nước ảnh hưởng đến sự phát triển của sinh vật phiêu sinh, cung cấp nguồn thức ăn tự nhiên giúp giảm lượng thức ăn hữu cơ.
Phòng tránh bệnh tật: Màu nước có tác động đến sự phát triển của sinh vật phiêu sinh, giảm chất độc hại và stress cho tôm, hạn chế mầm bệnh.

Gây màu nước cần được thực hiện từ đầu vụ nuôi, trước khi thả tôm. Bảo dưỡng màu nước đòi hỏi duy trì các yếu tố môi trường nước ổn định, có hệ thống ao chứa độ sâu lớn.

Màu nước thích hợp tùy thuộc vào loại nước (ngọt, lợ)

Nước ngọt: Màu xanh nhạt tốt nhất, do tảo lục phát triển mạnh, hỗ trợ chuỗi thức ăn và giảm khí độc ao.
Nước lợ: Màu vàng nâu (màu trà) phù hợp, kèm theo sự phát triển của tảo Silic giúp tôm nuôi.

Quan sát màu nước giúp đánh giá chất lượng ao. Nếu màu không đồng đều, cần kiểm tra và điều chỉnh để tạo điều kiện tốt nhất cho tôm. Có nhiều cách để gây màu, từ sử dụng nguyên liệu tự nhiên đến sản phẩm tạo màu hiện đại. Lựa chọn phương pháp phù hợp giúp đảm bảo ao nuôi tôm đạt chất lượng cao.

Gây màu nước trong ao nuôi tôm đóng vai trò rất quan trọng

Tác dụng của màu nước cho ao nuôi tôm

Màu nước tạo điều kiện cho phiêu sinh vật phát triển, giảm độ trong của nước, che bớt ánh sáng, hạn chế sự phát triển của rong, tảo đáy ao.
Giảm sự dao động nhiệt độ nước, tăng lượng ôxy hòa tan.
Màu nước trong ao tốt, thức ăn tự nhiên trong ao xuất hiện nhiều rất có lợi cho tôm, nhất là giai đoạn đầu khi thả.
Sinh vật phù du phát triển sẽ làm giảm các chất độc hại, tránh gây sốc cho tôm.

Xem thêm: Biện pháp phòng ngừa hiện tượng tôm lột chết

Cách gây màu nước cho ao nuôi tôm

Một số phương pháp gây màu nước trong ao nuôi tôm để đảm bảo chất lượng:

Cách 1 - Dùng phân bón hóa học

Có thể bón phân hóa học như: urê phosphate (N-P-K = 16: 2:0); urê (N2H4CO); N-P-K (46:0:0) hay super phosphate (N-P-K = 16:16:16). Trong đó urê phosphate tốt nhất. Lượng bón 40 - 50 kg/ha (bón trong 20 - 25 ngày), bón 4 - 5 ngày liên tục, tảo sẽ phát triển và tiến hành thả tôm giống.

Cách bón phân: Khi bón, phân được hòa nước, rải đều khắp mặt ao mới có tác dụng, nếu không hòa tan mà rải xuống ao thì phân sẽ chìm xuống đáy, tảo không phát triển được, thậm chí kích thích tảo đáy phát triển bất lợi cho ao.
Sau 4 - 5 ngày gây màu nước, tảo phát triển, độ trong đạt 30 - 40 cm thì có thể tiến hành thả giống.

Cách 2: Sử dụng cám gạo, bột cá và bột đậu nành

Sử dụng cám gạo, bột cá, và bột đậu nành theo tỷ lệ 2:1:2.
Trộn đều, nấu chín, và ủ kín trong 2-3 ngày.
Bón hỗn hợp vào ao với liều lượng 3-4 kg/1000m3 nước trong 3 ngày.
Quan sát màu nước và bổ sung sau 7 ngày, giảm một nửa liều lượng ban đầu.

Cách 3: Sử dụng mật rỉ đường, cám gạo và bột đậu nành

Trộn mật rỉ đường, cám gạo, và bột đậu nành theo tỷ lệ 3:1:3 trong 12 tiếng.
Bón hỗn hợp vào ao với liều lượng 2-3 kg/1000m3 nước trong 3 ngày.
Thả tôm khi quan sát ao lên màu và độ trong là 30-40 cm.
Bổ sung hỗn hợp sau 7 ngày, giảm một nửa liều lượng ban đầu.

Cách 4: Sử dụng sản phẩm tạo màu giả

Sử dụng sản phẩm tạo màu hiện đại trên thị trường.
Thả giống sau khi nước lên màu, giảm ánh sáng và giảm stress cho tôm.
Lưu ý rằng các sản phẩm này chỉ tạo màu giả, không cung cấp nguồn thức ăn tự nhiên.

Quan sát màu nước và điều chỉnh phương pháp gây màu sẽ giúp duy trì điều kiện tốt nhất cho tôm nuôi.

Xem thêm: Nâng cao hiệu quả sử dụng thức ăn cho tôm

Kiểm tra pH, màu nước ao nuôi tôm trước khi thả giống - Ảnh: Thanh Ngân

Quản lý màu nước sau khi thả giống

Sau khi thả giống cần duy trì tảo phát triển, cần bón thêm phân hóa học 2 ngày một lần, liều lượng 3 - 4 kg/ha trong 3 tuần đầu sau khi thả tôm.
Những ao khó gây màu cần bón thêm bột cá. Bột cá nấu lên để nguội cho men vào ủ sau 48 h tạt đều xuống ao.
Đối với các ao nuôi tôm trên cát, khi gây màu nước cần bổ sung Na2SiO2 với lượng 2 lít/ha, EDTA 1 kg/ha, axit boric 0,5 kg/ha; 3 - 4 ngày bón 1 lần giúp tảo ổn định trong thời gian đầu.
Tảo trong ao phát triển tốt hay xấu còn phụ thuộc vùng đất và nước. Thông thường, khi lượng thức ăn cho tôm ăn 1 ngày > 15 kg/ha thì lượng phân tôm thải ra và một phần thức ăn tan rữa trong nước đủ dinh dưỡng để duy trì sự phát triển của tảo.
Việc kiểm soát tốt lượng thức ăn sẽ giúp kiểm soát tốt màu nước và nâng cao hiệu quả sử dụng thức ăn.
Sử dụng một số chế phẩm sinh học trong suốt chu kỳ nuôi sẽ giúp quản lý chất lượng nước cũng như màu nước tốt hơn.