Loại khí độc

Nguồn gốc hình thành

NH₃

(Amoniac)

• Chuyển hóa từ NH₄⁺ (tổng amonia) khi pH cao.
• Phân hủy protein trong phân, thức ăn thừa.

NO₂^-

(Nitrite)

• Quá trình oxy hóa NH₃ không hoàn tất.
• Vi sinh Nitrosomonas sinh ra NO₂⁻, nếu Nitrobacter yếu sẽ không chuyển tiếp thành NO₃⁻.

H₂S

(Hydro sulfide)

• Phân hủy yếm khí chất hữu cơ chứa lưu huỳnh (S).
• Vi khuẩn khử sulfat (Desulfovibrio).

Loại khí độc

Ngưỡng gây độc

Độc tính

Yếu tố ảnh hưởng

NH₃

(Amoniac)

> 0.1 mg/L (tôm giống)

> 0.3 mg/L (tôm lớn)

Gây tổn thương mang, tôm giảm hô hấp, bỏ ăn, lột vỏ yếu.

Ph càng cao thì độc tính của NH3 càng cao và ngược lại.

NO₂^-

(Nitrite)

> 0.1 mg/L (tôm giống)

> 0.3 mg/L (tôm lớn)

Gây “máu nâu”, tôm thiếu oxy máu dù DO cao, chậm lớn, stress nặng.

Độ mặn càng thấp thì độc tính càng cao và ngược lại.

H₂S

(Hydro sulfide)

> 0.01 mg/L

Gây hoại tử mang, sốc cấp, tôm chết nhanh – nhất là ban đêm, sáng sớm.

Ph càng thấp thì độc tính của NH3 càng lớn và ngược lại.

Loại khí độc

Dấu hiệu nhận biết

Phương pháp kiểm tra

NH₃

(Amoniac)

• Tôm nổi đầu sáng sớm.
• Mang xám nhạt, tôm lừ đừ, bỏ ăn.
• pH dao động mạnh (sáng thấp, chiều cao).

• Sử dụng bộ test kiểm tra nhanh tại ao.
• Dùng phương pháp chuẩn độ bằng hóa chất tại các phòng lab.

NO₂^-

(Nitrite)

• Tôm chậm lớn, giảm ăn, nổi đầu dài.
• Máu tôm chuyển màu nâu.
• Ao trong nhưng tôm yếu.

H₂S

(Hydro sulfide)

• Tôm chết rải rác, thậm chí chết nhanh hàng loạt.
• Đáy ao sủi bọt khí thối, có mùi trứng thối nồng.
• Tôm yếu, nổi đầu bất thường.

Loại khí độc

Biện pháp phòng ngừa

NH₃

(Amoniac)

• Không cho ăn dư thừa.

• Dùng vi sinh và enzyme phân hủy hữu cơ, ổn định pH, tránh để pH quá cao.

• Sục khí liên tục, duy trì quạt nước.

• Siphon đáy thường xuyên.

NO₂^-

(Nitrite)

• Bổ sung vi sinh Nitrobacter định kỳ.

• Giữ DO cao, tránh sốc môi trường.

• Giữ độ mặn ổn định, tránh nuôi mật độ quá cao khi độ mặn xuống thấp.

H₂S

(Hydro sulfide)

• Giữ đáy ao thông thoáng.

• Siphon thường xuyên.

• Bón thường xuyên duy trị pH ổn định, tránh để pH xuống thấp.

• Duy trì oxy đáy cao, quản lý hữu cơ kỹ.

Loại khí độc

Biện pháp xử lý

NH₃

(Amoniac)

• Sử dụng enzyme và vi sinh xử lý NH₃ (nên sử dụng vi sinh chủng Nitrosomonas).
• Tăng cường quạt nước, ổn định pH (tránh để pH quá cao).
• Tăng cường siphon đáy ao, cấp nước bù lại hoặc thay nước nhẹ.
• Giảm cho ăn, sử dụng Zeolite và Yucca để giảm khí độc NH3.

NO₂^-

(Nitrite)

• Bổ sung enzyme và vi sinh chuyển NO₂⁻ và NO₃⁻ (nên sử dụng vi sinh chủng Nitrobacter).
• Bổ sung nguồn nước có độ mặn cao hơn để giảm độc tính NO₂^-.
• Tăng cường quạt nước và sục khí liên tục è tăng DO.
• Tăng cường siphon đáy.

H₂S

(Hydro sulfide)

• Tạt zeolite hấp phụ khí độc.
• Rải vôi để ổn định pH và nâng pH đáy.
• Bổ sung enzyme và vi sinh khử lưu huỳnh.
• Tăng cường quạt nước và siphon bùn đáy.